Achter de woorden: je weet niet wat je leest
Juridische begrippen uit de wereld van het Openbaar Ministerie
Ook de wereld van het Openbaar Ministerie kent vele afkortingen, en in een aantal gevallen staan ze voor nogal ingewikkeld juridisch jargon. Dat bevordert de communicatie tussen vakgenoten, maar is een probleem als de juridische boodschap de mensen die het aangaat niet of maar gedeeltelijk bereikt. Met deze afkortingen zal ik de geïnteresseerde lezer van Severyn & Govaert zo min mogelijk vermoeien, maar ik ga ze net als voor de andere categorieën bijhouden in een overzicht dat je hieronder kunt raadplegen.
In dit bestand zul je de betekenis van de meeste juridische begrippen uit de wereld van het Openbaar Ministerie kunnen vinden. Vaak actueel, soms van wat langer geleden, maar altijd een poging tot verheldering. En alles op alfabetische volgorde natuurlijk…
NB.: Dit overzicht wordt regelmatig aangevuld. Heb je aanvullingen of correcties? Heel graag, twee weten meer dan één, toch? Stuur in dat geval alsjeblieft een mailtje naar All Fiction. Dank alvast! Veel leesplezier!
Kennisbank All Fiction - Juridische begrippen
Er zijn 28 namen in deze lijst die beginnen met de letter P.
PARKET
Het kantoor van het Openbaar Ministerie in de hoofdplaats van een rechtbank (arrondissementsparket) of van een gerechtshof (ressortsparket). Op de arrondissementsparketten werken de officieren van justitie en ondersteunend personeel onder leiding van een hoofdofficier van justitie. Op de ressortsparketten werken de advocaten-generaal en parketmedewerkers onder leiding van een hoofdadvocaat-generaal. Daarnaast is er nog een Landelijk Parket en een Functioneel Parket. Het parket bij de Hoge Raad der Nederlanden onder leiding van de procureur-generaal bij de Hoge Raad maakt géén deel uit van het Openbaar Ministerie.
PARKET-GENERAAL
Het Parket-Generaal, intern het PAG genoemd, is de ambtelijke staf van het Collega van Procureurs-Generaal, de landelijke leiding van het Openbaar Ministerie.
PARKETSECRETARIS
Een parketsecretaris ondersteunt de officier van justitie bij de voorbereiding van strafzaken en strafrechtelijke beslissingen, en bij de voorbereiding van strafzittingen. Hij of zij is juridisch geschoold en stuurt namens de officier de politie aan bij opsporingsonderzoeken en de inzet van bijzondere opsporingsbevoegdheden, maakt bewijsoverzichten van strafzaken met het oog op de zitting en verwerkt de wijze van afdoening. De parketsecretaris is degene die het hele traject van begin tot eind controleert, vaak geholpen door een zesde zintuig om grote en kleine fouten te voorkomen.
PASSANT
Een veroordeelde die na het uitzitten van zijn straf moet wachten op een plek in een tbs-kliniek. Deze wachttijd wordt doorgebracht in het huis van bewaring. De passant kan hier een schadevergoeding voor eisen.
PENITENTIAIR PSYCHIATRISCH CENTRUM
Het penitentiair psychiatrisch centrum is een specifieke afdeling binnen een gevangenis. Op de afdeling worden gedetineerden met psychische aandoeningen opgenomen. Ook gedetineerden met verslavingsproblemen of verstandelijke beperkingen kunnen naar deze afdeling worden overgeplaatst. Er is speciale zorg aanwezig, waardoor hun psychische problemen behandeld en eventueel verminderd kunnen worden. In Nederland zijn vier gevangenissen met een penitentiair psychiatrisch centrum, waarvan twee gevangenissen ook een vrouwenafdeling hebben. Binnen het PPC zijn verschillende afdelingen, waarbij iedere afdeling is afgestemd op de behandeling die de gedetineerde nodig heeft. Vervolgens krijgen de gedetineerden zorg van verpleegkundigen, psychologen, psychiaters, artsen, gespecialiseerde therapeuten en alle andere zorgverleners die ze van dienst kunnen zijn.
PIKETADVOCAAT
Vanaf het moment dat je in verzekering bent gesteld en na een verhoor niet weer vrijgelaten wordt, heb je volgens de wet recht op een advocaat. Als je geen eigen advocaat hebt, krijg je automatisch een advocaat van de piketcentrale toegewezen. Dat is een samenwerkingsverband van advocaten die op dat moment piketdienst hebben en oproepbaar zijn zodra een verdachte behoefte heeft aan rechtsbijstand. Een vooroverleg met de advocaat voorafgaand aan het eerste verhoor kan soms zinvol zijn. De verdachte geeft in zo\'n vooroverleg openheid van zaken en beroept zich dan niet (of minder) op zijn zwijgrecht. Een ervaren rechercheur deelt op voorhand met de advocaat (wanneer het onderzoek dat toelaat) wat er aan bewijs ligt tegen zijn cliënt. Veelal leidt dit tot een andere proceshouding van zowel advocaat als cliënt.
PIKETDIENST ADVOCATUUR
Door advocaten georganiseerde regeling dat elke verdachte, vreemdeling of psychiatrische patiënt die in bewaring wordt gesteld op het politiebureau of in een psychiatrisch ziekenhuis automatisch wordt bezocht door een advocaat om zijn of haar rechten te bespreken.
PIKETDIENST OPENBAAR MINISTERIE
Bereikbaarheidsdienst. Ook ervaren officieren van justitie hebben vier maal per jaar piket.
PIKETOFFICIER
Een officier van justitie die voor een bepaalde periode buiten kantooruren bereikbaar is om beslissingen te nemen die geen uitstel dulden.
PLAATSOPNEMING
Een bezichtiging door de rechter op de plaats waar de oorzaak van het geschil zichtbaar is of waar het geschil zich afspeelt. In een civiele procedure wordt dit plaatsopneming genoemd, in het strafproces schouw.
PLAATSVERVANGEND OFFICIER
Ook wel assistent-officier. Een officier van justitie is benoemd in een geografisch rechtsgebied, een arrondissement. Buiten zijn eigen arrondissement treedt hij op als plaatsvervangend officier. Tijdens de OIO-opleiding ben je plaatsvervangend officier van justitie (ook wel assistent-officier). Je doet gedurende je opleiding alleen enkelvoudige zittingen, je hebt geen piket en doet geen opvang.
PLEIDOOI
De toespraak van de advocaat op de rechtszitting, een mondelinge toelichting op het in het geding ingenomen standpunt. Een ander woord hiervoor is pleitrede. De tekst op papier heet pleitnota.
PLUK-ZE
Populaire term voor de maatregel die inhoudt dat tijdens of na een strafproces het financiële voordeel wordt afgenomen dat men heeft verkregen door het plegen van een strafbaar feit.
POLITIERECHTER
Alleensprekende rechter van de rechtbank in strafzaken die niet zo ingewikkeld zijn en waarin niet meer dan één jaar gevangenisstraf wordt geëist.
PRESIDENT
De voorzitter van een rechtbank, een gerechtshof en van de Hoge Raad heet president. Ook de rechter die een zitting van een rechtbank of hof voorzit, wordt president of voorzitter genoemd.
PRIMAIR
Eerste vordering/tenlastelegging of verzoek. Met een primaire vordering wordt aangegeven welke vordering de belangrijkste is in een reeks. Zie ook: Subsidiair.
PRO-DEOADVOCAAT
Vroeger kreeg de minder draagkrachtige burger een gratis (pro Deo) advocaat. Tegenwoordig betaalt een rechtzoekende in civiele en bestuursrechtelijke zaken een van het inkomen afhankelijke eigen bijdrage voor de advocaat. Alleen in strafzaken, als een verdachte in voorarrest zit, krijgt hij nog (automatisch) een pro-Deo-advocaat toegewezen. In de rechtszaal spreekt men over een toegevoegd advocaat.
PRO-FORMAZITTING
Als iemand in afwachting van zijn proces in voorlopige hechtenis zit, moet de zaak binnen vijftien weken aan de rechter worden voorgelegd. Lukt dit niet, dan moet de verdachte worden vrijgelaten. Wanneer het politieonderzoek nog niet is afgerond en de officier van justitie de verdachte toch langer wil vasthouden, moet de zaak op een pro-formazitting aan de rechter worden voorgelegd. Zodra de officier heeft gezegd waar de verdachte van wordt verdacht, zal hij de rechter vragen de behandeling tijdelijk stil te leggen (schorsen). Gebeurt dit, dan mag de verdachte wél in voorlopige hechtenis blijven en hoeft hij dus niet te worden vrijgelaten. De term pro-forma (voor de vorm) verwijst naar het feit dat de zaak niet inhoudelijk wordt behandeld.
PROCES-VERBAAL
1. Schriftelijk verslag van hetgeen op rechtszittingen aan de orde is gekomen; 2. Officieel schriftelijk verslag van politieambtenaren met feiten die ze hebben waargenomen en met een verklaring die ze hebben opgetekend uit de mond van een verdachte of getuige.
PROCESSUEEL SEPOT
Verouderde term voor een technisch sepot: een beslissing van het Openbaar Ministerie waarbij het afziet van vervolging van een strafbaar feit omdat het van mening is dat vervolging níet tot een veroordeling zal leiden. Vaak genomen in zaken waarin voldoende bewijs ontbreekt óf het feit zélf óf de verdachte niet strafbaar is.
PROCESVERBAAL VAN BEVINDINGEN
Een procesverbaal van bevindingen is een procesverbaal, waarin een opsporingsambtenaar op eigen initiatief (of op verzoek van een officier van justitie) nieuwe of aanvullende feiten vermeldt met betrekking tot een (vermoedelijk) gepleegd strafbaar feit. In een pv van bevindingen zijn niet altijd alle feiten en omstandigheden van het vermoedelijk gepleegde strafbare feit bekend en soms is ook de verdachte niet bekend.
PROCUREUR-GENERAAL
Lid van het College van procureurs-generaal, de landelijke leiding van het Openbaar Ministerie.
PROCUREUR-GENERAAL HOGE RAAD
Hoofd van het parket bij de Hoge Raad. Bij de Hoge Raad vervult het parket een andere rol dan bij de rechtbank en het gerechtshof. Leden van het parket eisen hier geen straf, maar adviseren de Hoge Raad over de uitspraak in civiele zaken, strafzaken en belastingzaken. Ook bij de Afdeling bestuur van de Raad van State is sinds 2013 een Procureur-generaal aangesteld.
PROEFTIJD
De rechter kan iemand tot een voorwaardelijke straf veroordelen. De straf wordt dan niet uitgevoerd, mits de verdachte zich gedurende een bepaalde periode, de proeftijd, aan een aantal afspraken houdt en niet opnieuw in de fout gaat. Deze voorwaarden zijn door de rechter in zijn vonnis opgelegd.