'Mensen die bij de politie werken, zowel recherche als blauw, gebruiken onderling een ontoegankelijke mix van afkortingen, formele vaktaal en beroepsjargon. Ooit is dat begonnen met portoprotocol, een poging om het meeluisteren met de hulpdiensten te ontmoedigen. Tegenwoordig hebben wij een recherchewoordenboek voor straattaal nodig om criminele communicatie te kunnen begrijpen.'
Maarten Severyn over vaktaal
Achter de woorden: je weet niet wat je leest
Juridische begrippen uit de wereld van Rechtspraak en Openbaar Ministerie
Ook de wereld van de Rechtspraak en het Openbaar Ministerie kent vele begrippen en afkortingen, en in een aantal gevallen staan ze voor nogal ingewikkeld juridisch jargon. Dat bevordert de communicatie tussen vakgenoten, maar is een probleem als de juridische boodschap de mensen die het aangaat niet of maar gedeeltelijk bereikt. Met deze begrippen en afkortingen zal ik de geïnteresseerde lezer van Severyn & Govaert zo min mogelijk vermoeien, maar ik ga ze net als voor de andere categorieën bijhouden in een overzicht dat je hieronder kunt raadplegen.
In dit bestand zul je de betekenis van de meeste juridische begrippen uit de wereld van Rechtspraak en Openbaar Ministerie kunnen vinden. Vaak actueel, soms van wat langer geleden, maar altijd een poging tot verheldering. En alles op alfabetische volgorde natuurlijk…
NB.: De drie overzichten in de Kennisbank van All Fiction worden regelmatig aangevuld met nieuwe vaktermen uit de wereld van politie en justitie. Heb je aanvullingen of correcties? Heel graag, twee weten meer dan één, toch? Stuur in dat geval alsjeblieft een mailtje naar All Fiction. Dank alvast! Veel leesplezier!
Kennisbank All Fiction - Juridische begrippen
Er zijn 24 Juridische begrippen in deze lijst die beginnen met de letter C.
CASSATIE
In beroep gaan bij de Hoge Raad tegen een beslissing van een lagere rechter: in cassatie gaan. Het verzoek bij de Hoge Raad om een uitspraak van een lagere rechter te vernietigen.
CATEGORIE A-ZAAK
Een zeer ernstig maatschappelijk gevoelig misdrijf waarop een gevangenisstraf staat van 12 jaar of meer. In categorie A-zaken is het voor een verdachte niet mogelijk afstand te doen van het recht op consultatiebijstand. De verdachte krijgt verplicht een advocaat toegewezen uit de zogenoemde piketregeling.
CAUTIE
De cautie is de mededeling aan een verdachte dat deze het recht heeft om te zwijgen: U bent niet tot antwoorden verplicht. De cautie moet voorkomen dat een verdachte ongewild meewerkt aan zijn eigen veroordeling.
CENTRALE RAAD VAN BEROEP
Beroepsinstantie die in hoger beroep beslist in geschillen over sociale verzekeringswetten en ambtenarenzaken, nadat men in beroep is gegaan tegen een uitspraak van de bestuursrechter van de rechtbank. Ook wel CRvB.
CIVIEL RECHT
Recht dat betrekking heeft op geschillen tussen burgers onderling, tussen bedrijven onderling of burgers en bedrijven. Het civiel recht wordt ook burgerlijk recht of privaatrecht genoemd.
CIVIEL VONNIS
Uitspraak van de rechter in een geschil tussen twee burgerlijke partijen (bedrijven, natuurlijke personen).
COLLEGE VAN BEROEP VOOR HET BEDRIJFSLEVEN
Het CBb is één van de vier hoogste bestuursrechters die Nederland kent. De andere drie zijn de Hoge Raad, de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State en de Centrale Raad van Beroep. Het CBb is de hoogste rechter op het gebied van het economisch bestuursrecht en geeft leiding aan de rechtspraak op belangrijke terreinen. Het CBb behandelt zaken over bijvoorbeeld economische en landbouwsubsidies, regulering van markten, vervoer, meststoffen, dierenwelzijn, voedselkwaliteit, gezondheidsrecht, financieel toezicht, consumentenbescherming, mededingingsrecht en accountantstuchtrecht. In veel zaken speelt het recht van de Europese Unie een rol. Het CBb is daarmee een gespecialiseerde economische en Europeesrechtelijke bestuursrechter.
COLLEGE VAN PROCUREURS-GENERAAL
Uit vijf personen bestaand college dat aan het hoofd staat van het Openbaar Ministerie.
COLLUSIEGEVAAR
Het risico dat wanneer de betrokkene in vrijheid wordt gesteld, hij zich zou verstaan met derden en op deze manier het onderzoek zou kunnen beïnvloeden. Er zou bijvoorbeeld een manipulatie kunnen gebeuren van het slachtoffer, met de bedoeling de verklaringen in te trekken of aan te passen. Ook met medeverdachten kunnen er afspraken gebeuren.
COMMUNE STRAFBAARSTELLINGEN
Alle strafbaarstellingen voor misdrijven en overtredingen die zijn opgenomen in het Wetboek van Strafrecht, zoals diefstal, mishandeling, moord en dergelijke. In Bijzondere Wetten zijn ook strafbaarstellingen opgenomen; bekende voorbeelden zijn de Opiumwet en de Wet Wapens en Munitie.
COMPARITIE VAN PARTIJEN
Wat verouderde term voor een bijeenkomst van strijdende partijen voor de rechter, bedoeld om meer informatie te verschaffen en om te bekijken of partijen kunnen komen tot een vergelijk of daartoe kunnen worden gebracht.
CONCLUSIE VAN ANTWOORD
Dat is het eerste verweer van de gedaagde tegen hetgeen de eiser stelt in een civiel proces in de dagvaardingsprocedure.
CONSERVATOIR BESLAG
Beslag op goederen na toestemming van een rechter, vooruitlopend op een uitspraak over een geschil.
CONSULTATIEBIJSTAND
Iedere verdachte heeft recht op een vertrouwelijk gesprek met een advocaat, ook minderjarigen. De politie is verplicht je voorafgaand aan het verhoor hierop te wijzen. Dat gesprek moet plaatsvinden op het politiebureau vooráfgaand aan het eerste inhoudelijke verhoor over je betrokkenheid bij een strafbaar feit.
CONTRADICTOIR
Zaak op tegenspraak. Dit betekent in het strafrecht dat de verdachte zélf of de raadsman van de verdachte in de procedure is verschenen en zijn of haar kijk op de zaak heeft kunnen geven.
CURATELE
Curatele is een manier om iemand te beschermen die niet goed voor zijn geldzaken, bezit en persoonlijke zaken kan zorgen. De rechter stelt een curator aan die dit voor hem doet. Iemand die onder curatele staat is handelingsonbekwaam. Hij mag bijvoorbeeld niet zelfstandig contracten afsluiten of gezag over kinderen hebben. De rechter spreekt curatele alleen uit als de lichtere beschermingsvormen (bewind, mentorschap of een combinatie hiervan) onvoldoende zijn.
CURATOR
1. persoon die door de rechter is aangesteld om de geldzaken en het bezit van een ander te beheren, die hier (tijdelijk) zelf niet (meer) goed toe in staat is.
2. In faillissementen is de curator degene die het vermogen van degene die failliet is gegaan te gelde maakt en verdeelt over de schuldeisers.
3. In het familie- en jeugdrecht wordt een bijzondere curator benoemd om op te komen voor de belangen van een kind als de ouder of voogd dat niet wil of kan doen.
2. In faillissementen is de curator degene die het vermogen van degene die failliet is gegaan te gelde maakt en verdeelt over de schuldeisers.
3. In het familie- en jeugdrecht wordt een bijzondere curator benoemd om op te komen voor de belangen van een kind als de ouder of voogd dat niet wil of kan doen.