'Mensen die bij de politie werken, zowel recherche als blauw, gebruiken onderling een ontoegankelijke mix van afkortingen, formele vaktaal en beroepsjargon. Ooit is dat begonnen met portoprotocol, een poging om het meeluisteren met de hulpdiensten te ontmoedigen. Tegenwoordig hebben wij een recherchewoordenboek voor straattaal nodig om criminele communicatie te kunnen begrijpen.'
Maarten Severyn over vaktaal
Achter de woorden: je weet niet wat je leest
Juridische begrippen uit de wereld van Rechtspraak en Openbaar Ministerie
Ook de wereld van de Rechtspraak en het Openbaar Ministerie kent vele begrippen en afkortingen, en in een aantal gevallen staan ze voor nogal ingewikkeld juridisch jargon. Dat bevordert de communicatie tussen vakgenoten, maar is een probleem als de juridische boodschap de mensen die het aangaat niet of maar gedeeltelijk bereikt. Met deze begrippen en afkortingen zal ik de geïnteresseerde lezer van Severyn & Govaert zo min mogelijk vermoeien, maar ik ga ze net als voor de andere categorieën bijhouden in een overzicht dat je hieronder kunt raadplegen.
In dit bestand zul je de betekenis van de meeste juridische begrippen uit de wereld van Rechtspraak en Openbaar Ministerie kunnen vinden. Vaak actueel, soms van wat langer geleden, maar altijd een poging tot verheldering. En alles op alfabetische volgorde natuurlijk…
NB.: De drie overzichten in de Kennisbank van All Fiction worden regelmatig aangevuld met nieuwe vaktermen uit de wereld van politie en justitie. Heb je aanvullingen of correcties? Heel graag, twee weten meer dan één, toch? Stuur in dat geval alsjeblieft een mailtje naar All Fiction. Dank alvast! Veel leesplezier!
Kennisbank All Fiction - Juridische begrippen
Er zijn 26 Juridische begrippen in deze lijst die beginnen met de letter S.
SCHADEFONDS GEWELDSMISDRIJVEN
Bij het Schadefonds Geweldsmisdrijven (SGM) kun je een financiële tegemoetkoming aanvragen als je een geweldsmisdrijf hebt meegemaakt en hierdoor ernstig psychisch of lichamelijk letsel hebt opgelopen. De tegemoetkoming van het SGM is er ook voor nabestaanden van slachtoffers van een geweldsmisdrijf of dood door schuld. Ook mensen die een geweldsmisdrijf hebben gezien kunnen een tegemoetkoming krijgen.
SCHIKKING
Een overeenkomst tussen het Openbaar Ministerie en de verdachte om de zaak buiten de rechter om af te handelen, vaak tegen betaling van een geldbedrag.
SEPONEREN
Bevoegdheid van de politie of officier van justitie om de zaak niet voor de rechter te brengen, maar te laten rusten (sepot), bijvoorbeeld omdat er te weinig bewijs is.
SEPOT
Beslissing van het Openbaar Ministerie waarbij het op beleidsmatige of technische gronden afziet van vervolging van een geconstateerd strafbaar feit. Het OM zet in zon geval een zaak tegen een verdachte niet door, omdat op gronden aan het algemeen belang ontleend (verdere) vervolging niet wenselijk wordt geacht (= beleidssepot), of omdat er niet genoeg bewijs is, de daders onbekend, spoorloos of overleden zijn, zichzelf gedood hebben, het misdrijf verjaard is (= technisch sepot). Sepotgronden worden geregistreerd door de Justitiële Documentatiedienst.
SLACHTOFFER
Iemand die getroffen is door een misdrijf (strafbaar feit) of ongeluk en daar schade of letsel van heeft.
SLACHTOFFERHULP NEDERLAND
Slachtofferhulp Nederland (SHN) helpt slachtoffers van een misdrijf, verkeersongeluk of calamiteit. Ook helpt de organisatie achterblijvers van vermissing. Op de ruim 80 locaties zetten 1100 vrijwilligers en 500 beroepskrachten zich in voor de hulp aan slachtoffers.
SPRONGCASSATIE
Een overeenkomst tussen partijen waarin is afgesproken dat het geschil na de einduitspraak in eerste aanleg direct (zonder hoger beroep) in cassatie aan de Hoge Raad zal worden voorgelegd.
STAANDE MAGISTRATUUR
Vertegenwoordigers van het Openbaar Ministerie. Zie ook: Rechterlijke macht en Magistratuur.
STRAFBARE FEITEN
Handelingen die volgens de wet strafbaar zijn gesteld, zoals diefstal, fraude en moord.
STRAFBESCHIKKING
Sanctie die zelfstandig is op te leggen door het Openbaar Ministerie voor misdrijven en overtredingen waarop een gevangenisstraf staat van maximaal zes jaar. Als de verdachte het er niet mee eens is, kan hij hiertegen verzet aantekenen bij de strafrechter.
STRAFBLAD
Gangbare term voor een vermelding in het strafregister: aantekeningen over de keren dat iemand in het verleden verdacht werd van strafbare feiten (met name misdrijven) en over de afloop daarvan (sepot, vrijspraak, veroordeling). Officieel noemt men een strafblad het uittreksel justitiële documentatie.
STRAFKAMER
Eenheid van drie rechters die binnen een rechtbank of een gerechtshof strafzaken behandelen.
STRAFRECHT
Het rechtsgebied dat zich bezighoudt met het vervolgen en bestraffen van strafbare feiten.
STRAFRECHTELIJKE OPVANG VERSLAAFDEN
Criminele verslaafden komen vrijwillig of via de verslavingsreclassering bij de Strafrechtelijke Opvang Verslaafden (SOV) terecht. Ze zijn door justitie op een lijst gezet, doordat ze aan de criteria hiervoor voldoen. Ze moeten minimaal vijf jaar verslaafd zijn aan harddrugs en veelvuldig met justitie in aanraking zijn geweest.
STRAFRECHTSPRAAK
Rechtspraak die zich bezighoudt met de berechting van strafbare feiten (overtredingen en misdrijven).
STRAFREGISTER
Register waarin wordt bijgehouden wie wanneer verdacht werd van welk strafbaar feit (met name misdrijven) en over de afloop daarvan (sepot, vrijspraak of veroordeling). Degenen die in het register voorkomen "hebben een strafblad". Zie ook: Justitiële documentatie.
STRAFVORDERING
Het geheel van regels en procedures dat bepaalt hoe strafzaken behandeld moeten worden.
SUBSIDIAIR
Volgt altijd op primair; met primair wordt de maximaal haalbare vordering of tenlastelegging aangegeven. De subsidiaire vordering wordt ingesteld voor het geval dat de eerste vordering (primair) niet tot het beoogde resultaat zal leiden. Bijvoorbeeld: primair wordt ten laste gelegd dat verdachte diefstal met geweld heeft gepleegd; subsidiair wordt alleen diefstal ten laste gelegd.
SUBSTITUUT OVJ
Beginnend officier van justitie die nog niet is benoemd tot officier; na een periode als substituut kan men bij gebleken geschiktheid tot rechter benoemd worden.
SUPERSNELRECHT
Dit recht wordt ingezet bij eenvoudige zaken die dan binnen drie dagen (ten tijde van de inverzekeringstelling) aan de rechter worden voorgelegd en zo snel mogelijk afgehandeld. Supersnelrecht is een onderdeel van het lik-op-stuk-beleid van politie en justitie.
SURSEANCE VAN BETALING
Surseance van betaling is uitstel van betaling voor een onderneming, stichting of vereniging die in tijdelijke financiële problemen verkeert. Wil je een faillissement van jouw organisatie voorkomen? Dan kun je bij de rechter surseance van betaling aanvragen. De procedure valt onder het civiel recht. Je bent verplicht om een advocaat in te schakelen.