Juridische begrippen uit de wereld van Rechtspraak en Openbaar Ministerie

Een taakstraf (of werkstraf) wordt door de rechter of het Openbaar Ministerie opgelegd en bestaat voor volwassenen uit het verrichten van onbetaalde arbeid. Voor minderjarigen kan de taakstraf bestaan uit een werkstraf of een leerstraf. Een leerstraf kan ook een verplichte cursus zijn, zoals leren omgaan met agressie. De straf kan worden opgelegd bij alle misdrijven – behalve ernstige zeden- en geweldsmisdrijven – en overtredingen waarvoor een vrijheidsstraf of geldboete kan worden opgelegd. Als een volwassene al eerder tot een taakstraf is veroordeeld en vervolgens een soortgelijk misdrijf begaat, kan hem voor dat nieuwe feit niet altijd opnieuw een taakstraf worden opgelegd. De gedachte achter een taakstraf in plaats van een gevangenisstraf is dat de gestrafte contact houdt met de maatschappij en dat er zelfdiscipline nodig is. Bovendien heeft de samenleving er wat aan. De straf werd in 1989 geïntroduceerd en werd in 2001 – naast de vrijheidsstraf en de geldboete – een zelfstandige hoofdstraf. Het maximum aantal uren taakstraf voor volwassenen is 240 uur. Als een veroordeelde zijn taakstraf niet (goed) uitvoert, moet hij of zij in beginsel alsnog de gevangenis in. De rechter geeft in zijn vonnis aan hoe lang die vervangende vrijheidsstraf zal duren.

De Officier van Justitie die leiding geeft aan het Team Criminele Inlichtingen. Direct onder hem functioneert de Chef Centrale TCI, deze vertegenwoordigt de anonieme informanten én runners tijdens de rechtsgang. Onder diens verantwoordelijkheid functioneren de TCI -rechercheurs als runners van de informanten.

Ook wel processueel sepot: een beslissing van het Openbaar Ministerie waarbij het afziet van vervolging van een strafbaar feit omdat het van mening is dat vervolging niet tot een veroordeling zal leiden. Vaak genomen in zaken waarin voldoende bewijs ontbreekt of het feit zélf of de verdachte niet strafbaar is. De OvJ zag er geen heil meer in, het is een technisch sepot geworden.

Onderdeel van de dagvaarding in strafzaken waarin staat waar het Openbaar Ministerie de verdachte van beschuldigt. De tenlastelegging is de kern van het proces, want hetgeen ten laste is gelegd dient bewezen te worden verklaard door de rechter.

In het strafprocesrecht: de omzetting van een voorwaardelijke straf in een onvoorwaardelijke straf.

Als iemand onder invloed van een persoonlijkheids of psychische stoornis een ernstig misdrijf heeft gepleegd en de kans op herhaling groot is, kan hij ter beschikking worden gesteld (tbs). Vaak wordt een combinatie van celstraf en tbs opgelegd. Dan zit hij eerst zijn straf uit en wordt hij daarna behandeld. Tbs is geen straf (die dient als vergelding) maar een maatregel ter beveiliging van de samenleving. Is iemand zo gestoord dat de misdaad hem helemaal niet verweten kan worden, dan mag de rechter geen straf opleggen. Maar wel tbs. Er zijn tbsers die gewoon thuis mogen blijven, mits ze zich aan therapieafspraken en voorschriften houden. Dat wordt tbs met voorwaarden genoemd. In ernstiger gevallen kiest de rechter voor tbs met dwangverpleging en wordt iemand gedwongen opgenomen in een gesloten tbs-kliniek. Hij krijgt daar gesprekken en medicijnen aangeboden, maar mag die behandeling weigeren. De wet staat dwangbehandeling in principe niet toe. Alleen in noodgevallen kan de geneesheerdirecteur besluiten onvrijwillig medicijnen toe te dienen: als iemand gevaar veroorzaakt in de kliniek of bijvoorbeeld vastzit in een psychose waar hij niet uitkomt. De rechter beoordeelt regelmatig of de tbs-maatregel beëindigd kan worden. Zolang iemand behandeling weigert en geen vooruitgang boekt, zal de rechter het verblijf in de kliniek telkens verlengen. In die zin is er dus wel dwang om aan de behandeling mee te werken. Het doel van de tbs-maatregel is de maatschappij op de kortere en langere termijn te beveiligen. Om de maatschappij op korte termijn te beveiligen verblijft de dader in de gesloten kliniek. Beveiliging van de maatschappij op langere termijn wordt gerealiseerd door (gedwongen) behandeling van de dader, die er op is gericht herhaling van het misdrijf te voorkomen.

Binnen een penitentiaire inrichting zijn verschillende afdelingen, waaronder de terroristenafdeling, ook wel TA. Niet iedere penitentiaire inrichting heeft een terroristenafdeling. In Nederland zijn momenteel drie PI's met een terroristenafdeling, namelijk PI Rotterdam (De Schie), PI Zwolle en PI Vught. Deze afdelingen huisvesten verdachten van een terroristisch misdrijf of daders die hier al voor veroordeeld zijn. De terroristenafdeling is in het leven geroepen om te voorkomen dat verdachten van en veroordeelden voor een terroristisch misdrijf in contact komen met andere gedetineerden. Zo kunnen zij andere gedetineerden niet beïnvloeden met hun denkbeelden. Daarnaast worden gedetineerden binnen de TA streng gemonitord. Niet alleen op gedrag, maar ook op communicatie. Ook zijn er binnen de TA meer veiligheidsvoorschriften en is er een intensieve begeleiding. Er zijn drie groepen gedetineerden op de terroristenafdeling: verdachten van een terroristisch misdrijf, veroordeelden voor een terroristisch misdrijf en mensen die tijdens hun detentie een boodschap met radicaliserende achtergrond hebben verspreid.

Een toevoeging is een beslissing van de Raad voor Rechtsbijstand waarmee aan een rechtzoekende voor een bepaalde procedure een raadsman wordt toegewezen.

De officiële kleding van rechters, officieren en advocaten tijdens een rechtszitting.

Een afkorting van Taakstraf Openbaar Ministerie, een zitting waarin de officier van justitie zonder tussenkomst van de rechter een strafvoorstel kan doen.

Aanbod van de officier van justitie aan de verdachte om een strafzaak buiten de rechter om te doen. Als de verdachte hiermee akkoord gaat, dan ziet de officier af van verdere strafvervolging.

Situatie waarin een derde partij zich stelt (tussenkomt) in een lopende zaak.

Uitspraak waarbij de rechter geen eindbeslissing geeft, maar bijvoorbeeld een bewijsopdracht of onderzoek beveelt waarvan de beslissing van de zaak afhankelijk kan zijn (Ook wel interlocutoir vonnis genoemd).