Skip to content
Skip to content
  1. Home
  2. /
  3. Politietaal

'Mensen die bij de politie werken, zowel recherche als blauw, gebruiken onderling een ontoegankelijke mix van afkortingen, formele vaktaal­ en beroepsjargon. Ooit is dat begonnen met portoprotocol, een poging om het meeluisteren met de hulpdiensten te ontmoedigen. Tegenwoordig hebben wij een recherchewoordenboek voor straattaal nodig om criminele communicatie te kunnen begrijpen.'

Maarten Severyn over vaktaal

Achter de woorden: je weet niet wat je leest

Achter-de-woorden-kaal

Politietaal: vaktermen uit de wereld van de politie

De interne communicatie bij de politie kent door de jaren heen honderden ‘staande uitdrukkingen’ en sinds de vorming van de Nationale Politie is dat aantal fors omhoog gegaan. Om tijdens mijn research te kunnen begrijpen wat ik lees, hanteer ik inmiddels meerdere lijsten van termen en steekwoorden uit het politiejargon. Deze geheimtaal hou ik voor de geïnteresseerde lezer van Severyn & Govaert bij in een groeiend bestand. Ik wil de wereld waarover ik schrijf wel kunnen begrijpen 😉…

Deze vaktermen, het ‘beroepsjargon’, zijn meestal alleen voor ingewijden begrijpelijk. In dit overzicht leg ik uit wat de termen en steekwoorden uit de vaktaal van politie en justitie betekenen. Vaak actueel, soms van wat langer geleden, maar altijd een poging tot verheldering. En alles op alfabetische volgorde natuurlijk…

NB.: De drie overzichten in de Kennisbank van All Fiction worden regelmatig aangevuld met nieuwe vaktermen uit de wereld van politie en justitie. Heb je aanvullingen of correcties?  Heel graag, twee weten meer dan één, toch? Stuur in dat geval alsjeblieft een mailtje naar All Fiction. Dank alvast! Veel leesplezier!

Kennisbank All Fiction - Politietaal

# A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
Er zijn 12 Vaktermen in deze lijst die beginnen met de letter D.
DACTY
Kort voor dactyloscopie: de techniek voor het zichtbaar maken, classificeren en identificeren van vingerafdrukken.
DELICT
Strafbaar feit: officieel een menselijke handeling die binnen de grenzen van een wettelijke strafbepaling valt en daarom strafbaar is gesteld door de wetgever.
DIRK
Portofoonprotocol voor rijden onder invloed.
DNA BEWAARTERMIJNEN
Een DNA-profiel dat opgeslagen is in de Nederlandse DNA-databank voor strafzaken moet daar op enig moment weer uit worden verwijderd. Dit verwijderen is geregeld in artikel 18 van het Besluit DNA-onderzoek in strafzaken. Niet alleen het DNA-profiel moet worden verwijderd (de wetgever spreekt van "vernietigen""); ook de aan het DNA-profiel gekoppelde en geregistreerde gegevens, het opgemaakte deskundigenrapport en het celmateriaal zelf moeten worden vernietigd. Voor elk soort DNA-profiel is de bewaartermijn in het DNA-besluit vastgelegd. Die termijn vangt aan op de datum waarop het DNA-profiel in de databank wordt opgeslagen.
DNA-DATABANK
Het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) beheert de Nederlandse DNA-databank voor strafzaken, de DNA-databanken van de andere Koninkrijksdelen, de DNA-databank voor vermiste personen en de eliminatiedatabank.
DNA-DATABANK VERMISTE PERSONEN
De DNA-databank voor Vermiste Personen (DVP) heeft als doel om (stoffelijke resten van) ongeïdentificeerde personen te kunnen identificeren via matches met vermiste personen. De DVP maakt juridisch gezien deel uit van het vermiste personen systeem dat beheerd wordt door het Landelijk Bureau Vermiste Personen van de Nationale Politie (LBVP). Het NFI doet DNA-onderzoek in opdracht van het LBVP, beheert voor hen de DNA-databank voor Vermiste Personen en beheert ook het celmateriaal waaruit de DNA-profielen worden gegenereerd.
In deze databank worden de volgende soorten DNA-profielen opgeslagen: DNA-profielen van (stoffelijke resten van) ongeïdentificeerde personen; DNA-profielen van (gebruiksvoorwerpen van) vermiste personen en DNA-profielen van familieleden van vermiste personen.
De DNA-profielen van ongeïdentificeerde personen worden vergeleken met de DNA-profielen van andere ongeïdentificeerde personen (om los van elkaar aangetroffen lichaamsdelen aan elkaar te koppelen). De DNA-profielen van ongeïdentificeerde personen worden ook vergeleken met de DNA-profielen van vermiste personen en/of hun familieleden en de DNA-profielen van bekende personen die zijn opgeslagen in de Nederlandse DNA-databank voor strafzaken. Dit om te kijken of daardoor wellicht een identificatie tot stand komt.
DNA-DATABANK VOOR STRAFZAKEN
Deze DNA-databank is een belangrijk instrument bij de opsporing en vervolging van misdrijven. Ieder geaccrediteerd forensisch DNA-laboratorium dat DNA-onderzoek doet in Nederlandse strafzaken, moet de daaruit voortkomende DNA-profielen in de DNA-databank laten opnemen wanneer deze profielen voldoen aan de daarvoor geldende criteria. De databank ontvangt DNA-profielen van het NFI, het Forensisch Laboratorium voor DNA Onderzoek (FLDO) van het Leids Universitair Medisch Centrum en The Maastricht Forensic Institute (TMFI).
In de Nederlandse DNA-databank voor strafzaken worden DNA-profielen opgenomen van: verdachten; veroordeelden; ex-gedetineerden (op vrijwillige basis); overleden slachtoffers; vermiste personen (bij een vermoeden van een misdrijf); ongeïdentificeerde personen (bij een vermoeden van een misdrijf) en op een plaats delict aangetroffen of delict gerelateerde sporen.
DNA-ELIMINATIEDATABANK
Deze eliminatiedatabank is een verzameling DNA-profielen van mensen die betrokken zijn bij de vervaardiging van DNA-profielen of daar direct of indirect mee in contact kunnen komen. Voorbeelden zijn politiemensen die sporen veiligstellen op de plaats delict en laboratoriumpersoneel dat betrokken is bij het zoeken naar sporen en de vervaardiging van DNA-profielen. Ook personen die in het kader van hun werkzaamheden in ruimtes komen waarin met sporenmateriaal en DNA wordt gewerkt, zoals schoonmaak- en onderhoudspersoneel, worden in de eliminatiedatabank opgenomen.
DOORGELADEN
Doorgeladen betekent dat er een patroon in de afvuurkamer van het dienstwapen zit.
DOORLAATVERBOD
Het doorlaatverbod is gebaseerd op een Kamermotie uit 1998-1999: ‘Het laten voortduren van misdrijven waarbij de menselijke waardigheid in het geding is, is niet aanvaardbaar, ook niet met het oog op zwaarwegende opsporingsbelangen.’ Voorbeelden van misdrijven waarbij de menselijke waardigheid direct in het geding is, zijn mensensmokkel, mensenhandel en wederrechtelijke vrijheidsberoving. Er kan sprake zijn van mensonwaardige situaties indien het vervoer van de personen mensonwaardig is (bijvoorbeeld doordat dit vervoer plaatsvindt in containers of laadbakken) dan wel wanneer de gesmokkelde personen in het land van bestemming kennelijk terechtkomen in een situatie waarin zij gedwongen worden in mensonwaardige omstandigheden te verkeren, zoals in geval van gedwongen prostitutie.
DRIEHOEKSOVERLEG
Het overleg tussen vertegenwoordigers van politie, Openbaar Ministerie en lokale overheid. In Amsterdam heb je naast de grote driehoek (eenheidschef politie, burgemeester en hoofdofficier van justitie) ook subdriehoeken, overleg over veiligheid en beleid in kleinere gebieden binnen de stad.
DRIVER
In crimineel taalgebruik de chauffeur van een vluchtauto bij bijvoorbeeld liquidaties.